มีรูปแบบของรหัสตัวเลขของลายนิ้วมือที่แตกต่างกันเพื่อให้ได้รูปการสแกนลายนิ้วมือของใครสักคนนึง วิธีที่ใช้กันมากที่สุดในปัจจุบันคือการสแกนนิ้วมือด้วยแสงและการสแกนลายนิ้วมือด้วยประจุไฟฟ้า ทั้งสองวิธีก็ขึ้นอยู่กับแหล่งของรูปลายนิ้วมือเหมือนกัน แต่วิธีเหล่านี้เกี่ยวกับลายนิ้วมือในรูปแบบที่แตกต่างกันอย่างสมบูรณ์
หัวใจสำคัญของเครื่องสแกนลายนิ้วมือด้วยแสงคือ
อุปกรณ์ถ่ายเทประจุ Charge coupled device (CCD) ระบบเซ็นเซอร์แสงชนิดเดียวกันนี้ถูกใช้ในกล้องถ่ายภาพดิจิตอลและกล้องวีดีโอ
CCD เป็นเพียงอาร์เรย์ของไดโอดที่ไวต่อแสงซึ่งเรียกว่า
"Photosites" ซึ่งเป็นตัวสร้างสัญญาณทางไฟฟ้าในการตอบสนองถึงแสงโฟตอน
แต่ละ Photosite บันทึกพิกเซล
จุดเล็กๆเป็นตัวแทนของแสงเหล่านั้นที่กระทบจุดนั้นๆ เรียกรวมกันว่า โดยรวม แสงและความมืดของพิกเซลจากภาพของตอนที่สแกนนิ้ว
(เช่นนิ้วมือ)
โดยปกติแล้วตัวแปลงอนาล็อกไปเป็นดิจิตอลในระบบเครื่องสแกนลายนิ้วมือจะประมวลผลสัญญาณไฟฟ้าอนาล็อกเพื่อสร้างแทนสัญญาณไฟฟ้าดิจิตอลของภาพนั้น
ดูวิธีที่กล้องดิจิตอลทำงานจากรายละเอียดบน CCDs และการแปลงดิจิตอล
ขั้นตอนการสแกนลายนิ้วมือเริ่มต้นเมื่อคุณวางนิ้วบนแผ่นกระจก และกล้องถ่าย CCD เพื่อถ่ายภาพรูปลายนิ้วมือ เครื่องสแกนลายนิ้วมือมีแหล่งกำเนิดแสงของตัวมันเอง โดยปกติอาร์เรย์ของไดโอดที่เปล่งแสง ทำให้มีแสงสว่างของรอยตื้นนูนของลายนิ้วมือ ระบบ CCD ตามความเป็นจริงสร้างภาพลายนิ้วมือกลับหัวขึ้นมา ด้วยพื้นที่ที่มืดกว่าแสดงตอบสนองได้ชัดมากกว่าพื้นที่แสงที่สว่างกว่าซึ่งเกิดขึ้นระหว่างรอยตื้นและนูนของลายนิ้วมือ
ก่อนที่จะเปรียบเทียบการพิมพ์ของลายนิ้วมือเพื่อจัดเก็บข้อมูล ตัวประมวลผลเครื่องสแกนลายนิ้วมือทำให้แน่ใจว่า CCD มีการเก็บภาพสแกนลายนิ้วมือที่ชัดเจน มันตรวจเช็คพิกเซลที่มืดโดยเฉลี่ยไว้ หรือค่าโดยรวมในตัวอย่างขนาดเล็ก และปฏิเสธการสแกนลายนิ้วมือถ้าภาพสแกนลายนิ้วมือโดยรวมสว่างเกินไปหรือมืดเกินไป ถ้าภาพสแกนลายนิ้วมือที่ถูกปฏิเสธแล้ว เครื่องสแกนลายนิ้วมือจะปรับเวลาการปรับช่องรับแสงเพื่อแสงที่มากกว่าหรือน้อยกว่าและเพื่อให้ลองสแกนลายนิ้วมืออีกครั้ง
ถ้าระดับความมืดเพียงพอ ระบบเครื่องสแกนลายนิ้วมือก็ทำงานต่อไปเพื่อเช็คความละเอียดของภาพ (วิธีการสแกนลายนิ้วมือที่คมชัด) หน่วยประมวลผลที่มีลักษณะเป็นเส้นตรงหลายเส้นเคลื่อนย้ายเป็นแนวนอนและแนวตั้งทั่วทั้งภาพ ถ้าภาพสแกนลายนิ้วมือคมชัดดี เส้นที่กำลังวิ่งตั้งฉากกับรอยตื้นนูนของลายนิ้วมือจะได้รับการสร้างขึ้นจากส่วนที่สลับกันของพิกเซลที่มือมากและพิกเซลที่สว่างมาก